آشنایی کامل با میدان آزادی

 

  • تاریخچه‌ی میدان آزادی

تا اوایل دهه چهل از میدان مجسمه (انقلاب) تا غرب تهران جز باغ، مرتع و کشتزار و چند قهوه خانه و کاروانسرا چیز دیگری برای جلب توجه عابران وجود نداشت.

بعد از دهه ۴۰ با اصلاحات اجتماعی که در رژیم طاغوت اتفاق افتاد و در نتیجه گسترش شهرنشینی، کم کم شهر تهران با مهاجرت گسترده شهرهای کوچک و روستاها به تهران گسترش یافت. در اواخر این دهه بود که مقامات اجرایی مراسم برنامه‌های پنجاهمین سالگرد جشن‌های شاهنشاهی و جشن‌های ۲۵۰۰ ساله پادشاهی ایران رژیم طاغوت به فکر طرح یک فراخوان برای احداث نمادی برای شهر تهران افتادند. نمادی که در ورودی غرب شهر تهران بنا شود و علاوه بر کاربرد نمایشی، جاذبه بصری هم برای جهانگردانی که از فرودگاه مهرآباد وارد شهر تهران می‌شوند، داشته باشد.

طرح این نماد برای شهر تهران به مسابقه گذاشته شد. طرح اولیه را یکی از مهندسان مطرح به نام «مهندس منقه» داده بود ولی از آنجایی که مسولان اجرایی مسابقه در جریان طرح‌های نیمه تمام دیگری بودند، مسابقه به مرحله دوم کشیده شد و در نهایت هیات رئیسه مسابقات طرح حسین امانت را پذیرفته و شرکت «ماپ» به مدیریت عاملی «مهندس فتحی پور» در مناقصه ساخت این پروژه برنده و از مهندس ایرج حقیقی نیز به عنوان سرپرست پروژه دعوت به کار شد. یازدهم آبانماه سال ۱۳۴۸ کلنگ احداث برج آزادی در تلاقی جاده خاکی امامزاده داوود که از سه راه آذری تا پونک و فرحزاد امتداد داشت و جاده خاکی امامزاده داوود که از سه راه آذری تا پونک و فرحزاد امتداد داشت و جاده خاکی و باریک فرودگاه مهرآباد، به زمین زده شد و این پروژه تا سال ۱۳۵۰ زیر نظر شورایی مرکب از شهرداری تهران، وزارت مسکن و دانشگاه تهران ادامه یافت.

صدها تن سنگ جوشقان سفید از اصفهان با خودروهای سنگین به تهران آورده شد. محوطه‌ای سبز با خانه‌های شش ضلعی که مانند سقف مسجد شیخ لطف الله اصفهان طراحی شده بود، سالنهای چند منظوره زیر برج، طرح فرانسوی‌های برای نورپردازی برج از سمت پایه‌ها، کاشت درختچه‌های مینیاتوری‌ ژاپنی برای خروج طرح «لانه زنبوری» برج از یکنواختی، تلاش مهندسان، طراحان و کارگران ارانی که عزم ملی شان را برای ساخت نمادی ملی – مذهبی دروازه غربی شهر تهران جمع کرده بودند، همگی روز بیست و چهارم دی ماه ۱۳۵۰ به بار نشست و برج سپید آزادی که ریشه‌های قطورش در زمین فرو رفته بود با ۲۵ هزار قطعه سنگ که در زیر طاق مشبکی برج گرد هم آمده بودند تا طاق کسری را به تهران آورند، در این روز افتتاح شد.

old4

  • طراحی میدان آزادی

میدان بزرگ آزادی با وسعت ۵۰ هزار متر مربع به عنوان یکی از بزرگترین میدان‌های جهان در تقاطع عمده ترین معبر و مدخل تهران، قرار گرفته است. فضای سبز پیرامون میدان که شکلی لانه زنبوری دارد در قالب یک حلقه سبز بیرونی  وسعت یافته است.

طرح بنا، برداشتی از سبک معماری دوران باستانی، اسلامی و معماری مدرن بوده و جلوه‌ای شایسته از هوشمندی و مهارت هنرمندان و معماران ایرانی است. آب نمای ممتد و پلکانی که یادآور باغهای ایرانی است، در داخل و اطراف میدان، حوض بزرگ غربی و پوشش گیاهی تپه‌ها و بلندیهای اطراف و همچنین گذرگاه زیرزمینی در ضلع شرقی، همه جلوه گر و تداعی کننده معماری سنتی و ایرانی هستند.

مهم ترین خصوصیات ویژه تاریخی مسطور در میدان و برج آزادی را می‌توان مواردی از قبیل : سمبل تهران و ایران مدرن،چهره‌ای زیبا از مشارکت سرزمین پارس در تاریخ جهان، ورودی سمبلیک غربی تهران، تلفیق معماری مدرن و سنتی ایرانی، برداشت از باغهای ایرانی، یادآوی تظاهرات با شکوه انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۵۷ و در نهایت میراث فرهنگی ملی دانست. وسعت ۵۰ هزار متر مربعی میدان ازادی از همان ابتدای طراحی برای این پروژه‌ها در نظرگرفته شده بود تا این میدان بتواند نقش محور ارتباطی را در ورودی غربی تهران ایفا کند.

یک رینگ اصلی که ۴ تپه بزرگ را در بردارد و حوضچه‌ها و آب نماهای بزرگ و کوچکی که برگرفته از حوضچه‌های آثار باستانی اماکن مختلف ایران است، در طراحی این پروژه مد نظر طراح قرار گرفته بود. معماری این برج تلفیقی است از معماری ایرانی در اعصار باستانی، اسلامی و مدرن که در ساخت این بنا ۲۵ هزار قطعه سنگ در ۱۵ هزار شکل مختلف به کار گرفته شد وطول برخی از آنها به ۶ متر می‌رسد.

sh-sk1

  • عوامل آسیب رسان به مجموعه آزادی
  1. به پایان رسیدن عمر مفید بعضی از قطعات و مصالح به کار رفته در مجموعه
  2. عدم انجام عملیات لازم و مستمر برای حفاظت و نگهداری مجموعه
  3. عدم اجرای صحیح جزئیات ساختمانی در عملیات اجرایی تکمیلی در مقاطع مختلف
  4. عدم استفاده از مصالح و وسایل مناسب و با استفاده نامناسب از آنها
  5. تاثیر نامطلوب دود حاصل از آلاینده‌ها و بر روی سنگ‌ها و تاسیسات مجموعه
  6. استفاده از گیاهان با ریشه عمیق و افشان و استفاده از کودهای اسیدی چمن در بالای بناهای موجود زیرین
  7. آثار زیانبار آب و رطوبت مهمترین عامل آسیب رسان به مجموعه از طریق نفوذ به لایه‌های زیرین ساختمان است که با گسترش آن دامنه آسیب‌ها نیز گسترش می‌یابد.

وجود آب در مجموعه ناشی از دو عامل آب‌های نزولات طبیعی و آب‌های ناشی از شست و شوی محوطه و آبیاری فضای سبز آن است.

اثر زیانبار آبهای طبیعی بیشتر در فصول بارندگی نمایان می‌شود و از طریق کانالهای تهویه فضاهای خالی بین دیواره‌ها درزها و سوراخ‌های موجود در فصل‌هایی که بارندگی دارند مشکلاتی را برای برج و تاسیسات زیرین بوجود می‌آورد. اما آنچه که بیش از همه ساختمانهای زیرین را در معرض فرسایش قرار داده، آبیاری و شست و شوی محوطه است که سهم بسزایی در تخریب مجموعه دارد.

مورد مسئله ساز دیگر، استفاده از کودهای شیمیایی است. این کودها که عموماً شامل سولفات آمونیوم، سولفات پتاسیم و اوره است، در ترکیب با آب حاصل از آبیاری می‌تواند ترکیبات اسیدی و گاه قلیایی (بنابر نوع کود)، ایجاد کند که پس از نفوذ به سطوح زیرین، باعث خوردگی و فرسایش عایق بندی‌ها و سرانجام قسمت‌های فلزی سازه برج، تاسیسات و عوارض موجود می‌شود که این امر در دراز مدت خطرات جدی که باعث تضعیف توان باربری عناصر سازه‌ای مجموعه خواهد شدن را در برخواهد داشت.

url

  • آسیب‌های برج آزادی

وجود آسیب‌هایی در قسمت‌هایی از برج که نفوذ آب و رطوبت در آنها باعث فرسودگی شده و باعث ترک خوردن و شکستن قطعاتی از سنگ‌های نما و کاشی‌های آن خصوصا در پایه برج در محل اتصال آن به کف و در پوشه لبه فوقانی آن شده است.

همچنین اجرای سند بلاست برج به منظور پاکسازی نوشته‌های روی سنگ طی سال‌های قبلی باعث از بین رفتن ایزولاسیون بندهای مابین سنگ‌ها شده و نفوذ آب را از بین درزهای سنگ امکانپذیر ساخته است.

آسیب شناسی برج و محوطه‌ داخلی عبارتست از :

وضعیت برج یادمان آزادی / وضعیت باغچه‌ها و فضای سبز مرکزی / وضعیت راه پله‌های محوطه مرکزی / وضعیت شبکه آبیاری و آبرسانی / وضعیت شبکه تاسیسات مکانیکی موزه‌ها و برج / وضعیت موزه‌ها / وضعیت شبکه نورپردازی و روشنایی محوطه / وضعیت سنگ فرش محوطه / وضعیت ایزولاسیون تاسیسات زیرین میدان.

n00192061-b

  • عمده عملیات اجرا شده در پروژه بهسازی میدان آزادی تهران

۱-  خاکبرداری خاکهای فرسوده ۶۵ هزار متر مکعب

۲-  اجرای لایه ایزوله روی ساختمانهای زیرین برج ۱۶ هزار متر مربع

۳-  تعویض و اجرای سنگ محوطه ۲۰ هزار متر مربع

۴-  خاکریزی خاک محوطه با خاک مناسب ۳۵ هزار متر مربع

۵-  اجرای لایه خاک زراعی با فیلترهای مخصوص ۳۵ هزار متر مکعب

۶-  چمن کاری در جا به متراژ ۳۸۵۰۰ متر مربع با استفاده از ترکیب ۱۰ گونه چمن و احیای زهکشهای محوطه

۷-  اجرای چمن رولی با استفاده از ترکیب ۱۰ گونه چمن به متراژ ۶۵۰۰ متر مربع

۸-  اجرای مخزن بتنی جهت ذخیره آبهای زیرزمینی برای آبیاری محوطه به حجم ۴۵۰ متر مکعب

۹-  اجرای کانال پایپ جگینگ به طول ۷۰ متر به قطر ۳۰۰ میلیمتر

۱۰-اجرای ۷۲ هزار متر کابل جهت تاسیسات آبیاری و نورپردازی و سیستم صوتی محوطه

۱۱-اجرای ۱۲ کیلومتر لوله جهت تاسیسات هوشمند آبیاری محوطه

۱۲- اجرای ۱۱۸ عدد شیر برقی آبیاری محوطه جهت اجرای بهینه آبیاری

۱۳- نصب ۲۲۵۰  عدد آب پاش اتوماتیک جهت آبیاری محوطه

۱۴- ترمیم سنگهای حجمی آب نماها به تعداد ۹۶ عدد

۱۵- تعویض و اجرای مجدد جداول کنار آبنماها به طول ۸۰۰ متر و ایجاد روکش مقاوم جهت جلوگیری از هر گونه سایش و آسیب دیدگی

۱۶- اجرای ۱۱۰ عدد صندلی بتنی

۱۷- احیای آب فشان محوطه به صورت هوشمند و موزیکال

۱۸- احیای نورپردازی و صوت محوطه با بهره گیری از تکنولوژی جدید

۱۹- نوپپردازی برج با استفاده از لیزر و چراغهای به صورت کاملا هوشمند

۲۰- اجرای سیستم دوربین مدار بسته و مونیتورینگ

۲۱- ایجاد اتاق کنترل جهت کنترل کلیه فعالیتهای تاسیسات برقی و مکانیکی و نورپردازی به همراه تابلوهای مورد نیاز

۲۲- تهیه نقشه‌های جون ساخت از کلیه تاسیسات برقی و مکانیکی و نورپردازی و صوتی

درباره‌ی

همچنین ببینید

رنزو پیانو (Renzo Piano) معمار ایتالیایی آخرین شاهکار خود را در پاریس رونمایی کرد

شاهکار جدید رنزو پیانو شاهکار جدید رنزو پیانو در دل بافت تاریخی پاریس :در طول …

عطر و ادکلن ارشاکو